Xã Hòa Hậu nằm ở phía nam huyện Lý Nhân giáp với thành phố Nam Định , năm nay bỗng rộ lên thành một địa danh của ẩm thực cá kho .
Những tin tức xem trên mạng internet, trên các trang báo in và nghe trên radio khiến chúng tôi chẳng đặng đừng thu xếp thời gian để về quê hương nhà văn Nam Cao xem thực hư ra sao và có thể mua vài nồi cá kho đặc sản về ăn Tết
Đường về làng Vũ Đại tức Nhân Hậu nay là xã Hòa Hậu có nhiều lối. Từ thành phố Phủ Lý Hà Nam đi theo tỉnh lộ 491 đến Vĩnh Trụ huyện lị huyện Lý Nhân rồi hỏi đường về quê hương Nam Cao mà ai cũng biết.
Mua cá kho làng Vũ Đại tại Sài Gòn Ngày ấy, Tết ở vùng quê này có thể thiếu đi xôi, bánh nhưng chẳng nhà nào là không có nồi cá kho. Cá kho làng Vũ Đại tại Sài Gòn Không như các vùng quê khác người ta hỏi nhau: “Nhà bác đã nấu bánh chưng chưa?”, “Nhà bác đã thịt lợn chưa?”. ở đây câu đó được thay bằng: “Nhà bác đã kho cá chưa?. Đặc sản cá kho làng Vũ Đại tại Sài Gòn
Nhưng có một con đường ngắn hơn, dễ đi hơn là đi đường cao tốc đến thẳng thành phố Nam Định, qua Đền Trần đi năm cây số nữa là đến làng Vũ Đại . Chúng tôi đi một đường về một đường, âu cũng là dịp du xuân ngắm phong cảnh thôn dã , qua các chợ quê ngày giáp Tết đông đúc người bán kẻ mua .
Làng Vũ Đại ngày xưa nổi tiếng với tác phẩm văn học của Nam Cao , nổi tiếng đến mức tại đây người ta đã xây dựng nhà lưu niệm nhà văn nổi tiếng này và giữ nguyên ngôi nhà của địa chủ Bá Kiến làm một dấu tích minh chứng cho tác phẩm hiện thực phê phán của Nam Cao thời tiền khởi nghĩa
Còn hôm nay , làng Vũ Đại lại nổi tiếng với danh xưng làng nghề kho cá với những nồi cá kho đầy hương vị đồng quê và ăn một lần thì nhớ mãi
Cả làng kho cá , hỏi có bao nhiêu nhà làm nghề này thì ngay ông chủ tịch xã cũng không thể khẳng định được một cách chính xác. Có cơ sở như của ôngTrần Luận kho cá theo tiêu chuẩn sản xuất hàng hóa, mỗi ngày đun tới vài trăm nồi, tung đi khắp cả nước bằng máy bay, bằng tàu hỏa và xe ô tô, nhưng có nhiều hộ chỉ đun vài chục nồi . Cơ sở mà chúng tôi đến tham quan và mua cá có tên là Vĩ Phương , mỗi ngày chỉ sản xuất bốn chục nồi và nhân lực chủ yếu là người trong gia đình
Từ Vĩnh Trụ, đi trên tỉnh lộ 971 khoảng 25 km , thấy tấm biển “ Nhà lưu niệm Nam Cao” rẽ vào con đường bê tông, qua “ Nhà lưu niệm Bá Kiến” khoảng ba trăm mét là đến cơ sở kho cá của ông Phương vợ tên Vĩ nên có tên Vĩ Phương
Ngay tại chiếc sân rộng bên hiên nhà , một dãy nồi cá đang sôi sùng sục . Tôi đếm được 38 nồi, xếp thành hai hàng đều đặn như bộ đội Bắc Hàn duyệt binh. Trên nắp các nồi cá có ghi rõ giá tiền 500K, 600K,700K, 800K hay 1000K …tùy vào lượng cá nhiều hay ít .
Lúc chúng tôi đến , các nồi cá đã đun được ba tiếng, các bếp than củi nhãn cháy âm ỉ , ngọn lửa chỉ lom dom , người ta đổ nhiều trấu để ủ . Ba bốn người luôn canh chừng không để lửa cháy to quá, cũng không nhỏ quá, nồi nào cạn là phải chế thêm nước ngay tắp lự không để cá bị cháy . Xem ra tỉ mỉ và vất vả hơn đun bánh Chưng nhiều
Hỏi vì sao chỉ đun bằng củi nhãn ? Ông chủ cho biết đó là loại gỗ trắc và đượm than rất thích hợp để làm nhừ xương cá . Còn nồi đất thì mua tận Thanh Hóa Nghệ An
>>> cá trắm kho làng Vũ Đại
Chúng tôi rời khu đun cá , xô vào bếp xem các khâu chuẩn bị như thế nào . Con gáí ông chủ và đứa cháu đang vắt chanh , thứ chanh mua tận Nghệ An là nguyên liệu không thể thiếu của nồi cá . Đây là điều rất lạ bởi vì nhà nào chúng ta chả một lần kho cá, nhưng có ai cho chanh vào nồi cá kho ?.
Nguyên liệu chính của cá kho là các khúc cá Trắm đen . Mỗi con cá nặng từ ba đến năm cân được nuôi bằng ốc bươu vàng vừa béo vừa chắc được các chủ đầm cá cung cấp tận nơi cho chủ kho cá . Cá được làm sạch, bỏ ruột, bỏ đầu và đuôi, chỉ lấy khúc giữa và không đánh vẩy .
Mùa phục vụ Tết cá kho nhiều, đầu cá đuôi cá ruột cá cho không ai lấy . Sau khi tẩm ướp gia vị gồm muối mắm , giềng xay , gừng xay, nước chanh vắt , nước hàng (kẹo đắng) làm mầu, người ta xếp các khúc cá tươi ngon vào nồi tùy theo cân lạng đã định trước rồi đổ hỗn hợp gia vị kể trên vào nồi và bắt đầu đun , Đun khoảng 10 tiếng đến 12 tiếng khi nước cạn hết xương cá nhừ , thịt cá săn chắc lại là được.
Để nguội, đóng thùng và xuất hàng là công đoạn cuối cùng và cũng là lúc vui nhất sau một ngày vất vả, nghỉ ngơi vài tiếng đồng hồ qua đêm để sáng hôm sau lại bước vào một đợt kho cá mới
Thấy chúng tôi chụp nhiều ảnh, hỏi nhiều điều , ông chủ rất cảm kích. “Trưa rồi , mời các bác ở lại ăn với chúng em nồi cá kho nóng “. Chúng tôi chưa kịp từ chối thì gia chủ đã cho bưng lên một nồi cá đang kho mới được ba tiếng , mang ra rau sống, bún và không thể thiếu rượu, thứ rượu ngâm Đinh Lăng thơm phức .
Thật là một cách PR rất dân dã, rất tình cảm mà chúng tôi không thể chối từ . Quả thật rất ngon, nước cá béo ngậy chan với bún, ăn miếng cá thơm phức và ngọt thật sướng cái đầu lưỡi .
Trong khi ăn, chúng tôi lại tiếp tục trò chuyện . Ông chủ kể và cô con gái xen vào rằng Mỗi cân cá Trắm đen mua vào 130K, mỗi nồi cá chúng em chỉ được lãi 150K .
Mua cá kho làng Vũ Đại ở đâu ngon Nếu các con số mà gia chủ công bố là đúng sự thật thì mỗi ngày đun 40 nồi cá lãi 6 triệu , mỗi tháng 30 ngày lãi 180 triệu , một năm 12 tháng lãi gần hai tỉ . Mua cá kho làng vũ đại ở đâu Nhưng nghề kho cá chỉ đắt khách vào tháng Tết còn ngày thường hầu hết các tháng trong năm thì mỗi ngày chỉ một hai nồi hoặc chỉ khi nào có khách đặt hàng mới đun mà thôi . Vậy nên tin tức báo chí đưa ra doanh thu mỗi năm 1 tỉ 6 thì chả có cơ sở nào để tin được cả . Cá kho làng Vũ Đại mua ở đâu
Dẫu sao, một làng thuần nông , có thêm nghề dệt cửi , và từ hai chục năm nay lại thêm nghề kho cá cũng mang lại cuộc sống ngày càng no đủ cho dân làng để không còn ai phải làm nhân vật Chí Phèo mà Nam Cao đã đóng đinh vào tác phẩm của ông .
